Với những câu hỏi về các nguồn lực kinh tế, bài làm cần tránh sa đà vào phần ưu điểm các nguồn lực kinh tế mà bỏ quên phần nhược điểm. Bài viết cũng phải trình bày được hướng phát triển nguồn lực kinh tế ấy như thế nào.
Đối với các câu hỏi về đặc điểm phát triển và phân bố các ngành kinh tế: cố gắng phân tích các điều kiện phát triển kinh tế (chia thành hai nhóm: điều kiện tự nhiên và điều kiện kinh tế xã hội). Phần trình bày về tài nguyên thiên nhiên trong câu hỏi này, cần lưu ý: đề bài hỏi ngành kinh tế nào chỉ trả lời những nguồn tài nguyên liên quan đến ngành kinh tế ấy, không trình bày lan man. Đối với câu hỏi liên quan đến các vùng kinh tế, ngoài phần trình bày về điều kiện tự nhiên, xã hội, bài làm cần làm nổi bật đặc trưng, thế mạnh của vùng kinh tế đó, hướng phát triển (cả ưu và nhược điểm của nó).
Ở phần đề phân tích số liệu, cần cần đọc kỹ bảng số liệu, nên phân tích theo hàng ngang hoặc hàng dọc để không bỏ sót số liệu nào. Phần nhận xét số liệu, cần liên hệ kiến thức đã học và thực tế để giải thích vấn đề liên quan đến bảng số liệu. Đề thi có thể không yêu cầu, nhưng đáp án luôn có điểm phần giải thích, đây chính là phần để phân loại trình độ thí sinh.
Nhiều học sinh có suy nghĩ địa lý là môn phụ, thực tế cho thấy suy nghĩ này là sai lầm.
Qua kinh nghiệm giảng dạy, tôi có một vài lưu ý sau đây:
1. Học địa lý theo kiểu học vẹt, học tủ là thất bại. Vì cách học này sẽ làm các em rất dễ quên bài, dễ bị "tủ đè”, tâm lý luôn hoang mang, lo sợ. Từ đó dẫn đến việc không đủ tự tin và bình tĩnh để có thể hoàn thành bài thi một cách tốt nhất.
2. Học địa lý nên chú ý các thao tác sau đây:
- Đọc bài 1-2 lần để hiểu được cấu trúc của bài, phải ghi nhận được dàn bài.
- Để kiểm tra xem mình hiểu bài được bao nhiêu phần trăm, các em có thể thử diễn đạt lại các kiến thức mình vừa học theo hệ thống trên giấy nháp, không cần ghi lại nguyên văn theo sách giáo khoa (ngoại trừ những ý bắt buộc).
Mỗi bài nếu có thể viết lại trôi chảy, đầy đủ trong ba lần thì hoàn toàn có thể yên tâm với lượng kiến thức mà mình đã học.
Rèn luyện kỹ năng vẽ và nhận xét biểu đồ
Đây là quá trình hết sức quan trọng đối với học sinh khi đi thi. Học sinh thường chưa được chuẩn bị kỹ hoặc chưa quan tâm đến phần này dù trong các kỳ thi, phần kỹ năng thường được cơ cấu 40-50% điểm. Học sinh thường đạt điểm kỹ năng rất thấp vì chủ quan, không cẩn thận nên vẽ không đúng, không đẹp và không chính xác. Còn phần nhận xét thì viết lung tung, không nêu bật được trọng tâm của vấn đề. Do đó, xin gợi lại các ý chính sau đây trong việc trình bày:
- Đầu trang ghi tên biểu đồ (có thể ghi bên dưới biểu đồ, học sinh thường hay quên và dễ bị mất điểm ở phần này).
- Biểu đồ: cần đọc kỹ để xác định phải vẽ biểu đồ nào đúng với yêu cầu đề bài.
- Cẩn thận khi ghi ký hiệu trên biểu đồ, tránh làm rối, xấu biểu đồ.
- Ghi chú theo thứ tự đề bài cho.
- Nhận xét: nhớ phải xuống dòng mỗi ý.
- Giải thích: dựa theo bài học, giải thích trình bày riêng và không nên gắn liền với phần nhận xét (thường học sinh lại hay lặp lại lời nhận xét khiến dài dòng).